Sistem Ayarlama Rehberi

Araç içi akustik,frekans ve gain ayarlamalarınız için öncelikle kendinize ses kalitesi yüksek örnekleme frekansı üniteniz ile eşdeğer bir CD’niz olsun.Bu CD yi sürekli dinleyin ve artık şarkılarda hangi enstrüman hangi şekilde çalıyor ne zaman çalacak parlak mı sönük mü sönümlenmesi doğrumu ivmelenmeler doğrusal mı değimli vs.. bu etkenlere kulağınızı alıştırın tabi bunun içinde öncelikle enstrümanların canlı performanslarını dinlemeniz sizin için büyük bir fayda olacaktır.

Artık elimizde güzel kayıtlı bir müzik CD si var ise ve bunu uzun zamandır dinlemeyi alışkanlık edindiysek yavaş yavaş işin ayarlama kısmına geçebiliriz…
Bu kısım ilk dinlediğinizde kulağınıza hiç hoş gelmeyen bir sistemi sizi büyüleyecek şekilde etkilemesine sebep olabilir.Sık kullandığım bir söz vardır…montaj ürünü vezirde eder,rezilde… bunu birçok kez canlı olarak gördünüz…

Araçlarımızda kullandığımız birçok amplifikatör kazanç aralıkları 170mv-4v,200mv-5v,200mv-8v tarzında aralıklardır.Bunlar üreticinin belirlemiş olduğu değerler olmakla beraber aralık dışında bir değer seçmeniz mümkün değildir.

Ana ünitenizin maksimum preout çıkış gerilimi amplifikatörünüzün maksimum giriş gerilimi den düşük olması her zaman tercih edilen bir durumdur.

Genelde çıkış gerilimi yüksek ünite kullanımının düşük distorsiyona sahip sinyal üretilmesini sağlamaktır.
Ana üniteniz ile amplinizin giriş çıkış gerilimlerini eşitlediğinizde amplifikatörünüzden maksimum verimi alabilirsiniz…Ama bu kadar kolay ve çabuk değil tabiki…her şeyin başı temiz ve stabil bir sinyal olduğunu unutmazsak bunun için yine stabil voltaj ve amplifikatörün ihtiyaç duyduğu kadar akım kaynağına ihtiyacınız olacaktır.

Ufak detayları anlattıktan sonra şimdi ayarlama kısmına gelebiliriz.
1-)CD’nizi ünitenize takın
2-)amplifikatör üzerinden gain i kısın (örnek;200mv-8v aralığa sahip bir amplifikatörünüz varsa ve ana üniteniz 4v ise 200mv a yaklaştıkça gain açılır 8v a yaklaştıkça ise kısılır)
Not:Eğer Biraz daha güç almak uğruna kazancınızı arttırmak isterseniz izin verilen aralıkları aştıktan sonra(yukarıdaki örnekte mesela 3V a gelmek ) cliping denilen bir olay ile karşılaşabilirsiniz.Bunu da kısaca açıklamak gerekirse;Amplifikatör çıkışındaki ac sinyal formumuzun bozulması olarak açıklayabiliriz sanırım…Şöyle ki omaj ve gain ayarındaki bu aşım söz konusu olduğunda gerekli kazanç bandını aştığınız için hoparlörünüz sinyalin tepe ve taban noktalarını okuyamaz.Bu sinyal ise hoparlör bobini üzerinde ısıya dönüşür ve bir süre sonra hoparlörün yanma durumu ortaya çıkacaktır.
3-)gain i kıstığınıza emin olduktan sonra ana ünitenizin sesini %90 civarı olarak açın.
4-)daha sonra amplifikatörünüze yönelerek yavaş yavaş gain i açmaya başlayın sesin bozulmaya başladığı noktadan önce ayarı sabitleyin..Ve ana ünitenizin sesini artık kısa bilirsiniz… Gain ayarınız yapılmıştır…

Ses kalitesinde esas olan minimum kazanç ile daha gürültüsüz bir sinyal elde etmektir.Hatta bu uğurda 3 yol aktif sistemlerde 3 adet aynı marka model ürünlerin kullanıldığını görmekteyiz…Bunun için ekipmanlarınıza ampli seçerken biraz daha güçlü ürünler seçmeyi unutmayın…

Hazır hızımı almışken birazda frekans ayarlamalarından bahsetsem fena olmaz sanırım….
Öncelikle filtre kavramlarından biraz bahsedeyim.Gerçi bunları kütüphanemizdeki pdflerde açıklamıştık ancak ufak bir hatırlatma yapmakta fayda var.

HPF:Türkçe karşılığı yüksek geçirgen filtre anlamını taşımaktadır.Genelde midrange hoparlörler ve komponent setleri için kullanılan filtredir.
Ör: 125 hz HPF demek,125hz ve aşağısındaki frekansları engellemek demektir.Bu engelleme konusuna ilerleyen satırlarda deyineceğim.

LPF:Türkçe karşılık olarak alçak geçirgen filtre demektir.Bu filtreler genellikle woofer ve subwooferlar da kullanılmaktadır.
Ör:125hz LPF demek ,125hz yukarısındaki frekansları engellemek demektir.

Flat:Genel sinyalin hiçbir engelleme ve kısıtlamaya uğramadan hoparlöre iletilmesini sağlar.

Filtreleme sırasında kesim eğimlerimiz mevcuttur.6db/oc 12db/oc,18db/oc ve 24db/oc gibi…


Her zaman en yüksek kesim en iyi sonucu vermez genellikle aktif sistemlerde midrage ile tweeter arasının daha yumuşak kesilmesi önerilir…
Yukarıda filtrelerden bahsederken engelleme dediğim durum şudur;

Örnegin 125hz HPF filtre kullandığınızda ve bunu 12db/oc ile kestiğinizde esasında siz şunu söylemek istiyorsunuz;bana 125hz ve üstündeki frekanslar lazım bu yüzden 125hz ve altını her oktavda 12db zayıflat…(yani bıçak gibi bir kesim söz konusu değil…Bu yüzden kesim dereceniz yükseldikçe eğriniz bir bıçağın ucuna benzeyecektir.ve imgelemeleriniz daha belirgin olacaktır.Ancak bu araç akustiği ile değişken bir durumdur.

Ayarlamalarına geçmeden evel EQ ayarlarınızı öncelikle Flat yapın.Kesim ayarlarınızı bitirdikten sonra EQ ayarlarına başlayacaksınız…
Şimdi biraz neler için hangi aralıklara dikkat etmeniz gerektiğinden bahsedelim.
Öncelikle frekans specturmunu tanımamız gerekli.

Alt bas : 1 Hz – 60 Hz

Özellikle bas gitarlara dikkat etmenizi gerektiren frekanslardır.Bunun yanı sıra trampet gibi enstrümanların en alt noktalarına bakın.Genellikle bu frekanstaki sönümlenmelerin uzun olması tercih edilir…diğer bir tabirle uzun olması.

Midbas: 60 Hz – 200 Hz

İnsan sesinin tam anlamı ile duyulmasına başlanmadan önceki frekans aralıgıdır.Rezonansa em çok rastlanan aralık diyebiliriz.Çok dinamik olmalı sönümlenmeler çabuk olmalıdır.

midrage : 200 Hz – 3 kHz

Bu aralıkta artık insan sesleri başlamıştır.yaylı çalgılar ve üflemeli çalgılar kendisini hissettirir.Org'n orta bandları.Özellikle elektro gitarın alt frekanslarını hissedeceğiniz bölümdür.(bildiğiniz üzere elektro gitar yüksek frekanslara yönelik bir enstrümandır.Burada anlatmak istediğim şey kendi çalabildiği aralığın en alt noktasıdır.)

Yüksek frekanslar : 3kHz – Üstü

3hkz ve sonrasında elektro gitarı daha iyi hissedebileceksiniz.Bu frekanslar genel olarak sisteminize kimlik kazandırabilir.p,s,ş,t harflerinin sizi rahatsız etmemesi gerekli.Bunun için desperado filminden alıntı olan bir sahnedeki müziği kullanmıştım süper bir şey
genel olarak üflemeli ve telli çalgıların üst frekanslarına konsantre olun…
Bu frekansları yumuşak tutan genel olarak birçok müzik türünde keyifli müzik dinleyebiliyor.


Sanırım bu makale birazda olsa yol gösterir…Yukarıda anlattıgım şeyler bizzat aracımda deneme yanılma yolu ile denenmiştir.
Size tavsiyem bu ayarlama işini yaparken her 25dk bir 5-10 dk araçtan çıkıp dinlenmeniz yönünde olucak.

Ama her şeyin başı kaliteli bir montaj,kaliteli bir sinyal ve kıyak bir ana üniteden geçiyor yukarından da anladığınız gibi….

Haydi bakalım benden bu kadar iyi ayarlar...